Efekt domina w biznesie
RAPORT: Płynność finansowa w firmie
Małe i średnie przedsiębiorstwa są szczególnie narażone na ryzyko utraty płynności finansowej. Na skutek kryzysu tradycyjne źródła ryzyka niosą większe zagrożenie upadłością. Zarządzanie ryzykiem, które do tej pory było trudne, teraz stanowić będzie jeszcze większe wyzwanie.
Spowolnienie gospodarcze zapoczątkowało załamanie sektora bankowego powstałego na skutek udzielania pożyczek podmiotom niezdolnym do ich spłaty. Pozbawione dochodu banki, stojące przed groźbą utraty płynności finansowej radykalnie zaostrzyły warunki przyznawania kredytów, co wpłynęło na ograniczenie siły nabywczej zarówno firm, jak i osób prywatnych. Niesie to dwojakie konsekwencje – ograniczenie popytu i brak środków na pokrycie kosztów bieżącej działalności firm.
Zarządzanie przepływami pieniężnymi
Dla MSP, które tradycyjnie cechuje niskie wyposażenie kapitałowe, a zatem ograniczona zdolność kredytowa, pozyskanie kredytu bankowego zawsze było trudne, a jego najpowszechniej stosowaną alternatywą był i nadal jest kredyt kupiecki. Jego wykorzystanie do finansowania bieżącej działalności polega na regulowaniu zobowiązań dopiero po uzyskaniu środków od własnych dłużników, które m.in. pochodzą ze sprzedaży zakupionego wcześniej towaru. Powoduje to, iż nawet w warunkach względnego spokoju, firmy mogą mieć problemy z zarządzaniem przepływami pieniężnymi, gdyż wydłużeniu ulegają okresy po jakich regulowane są płatności.
Spowolnienie gospodarcze wpływa na zwiększenie zagrożenia płynącego z kredytu kupieckiego. Ograniczenie popytu powoduje, iż odraczanie terminu płatności staje się warunkiem koniecznym do utrzymania sprzedaży. Pojawia się presja ze strony kontrahentów, aby płatności były regulowane możliwie w jak najdłuższym terminie. Rośnie także prawdopodobieństwo występowania opóźnień. Jest to szczególnie trudna sytuacja dla małych i średnich przedsiębiorstw. Powód jest prosty – z reguły dysponują one mniejszą liczbą kontrahentów, a niewypłacalność któregoś z nich lub znaczące opóźnienie przez niego płatności może uniemożliwić firmie spłatę jej własnych wierzycieli. W ten sposób generowane są zatory płatnicze pomiędzy podmiotami biorącymi udział w obiegu towarowym. W tym przypadku upadłość któregoś z nich – na zasadzie „efektu domina” – może pociągnąć ze sobą kolejne.
W ocenie obszarów ryzyka firmy z sektora MSP konieczne jest uwzględnienie ich pozycji przetargowej względem kontrahentów. Istotna jest priorytetowość danego dostawcy dla dłużnika. Jeśli dostarcza on podzespoły, materiały kluczowe do utrzymania produkcji – prawdopodobieństwo terminowego uzyskania spłaty jest wyższe. W praktyce przedsiębiorstwa muszą mierzyć się z celowym odraczaniem płatności przez silnych odbiorców, a ich strategicznymi klientami mogą być firmy duże, które często dyktują (najczęściej skutecznie) warunki na jakich odbywa się regulowanie płatności. Standardowo mogą one trwać długo, co związane jest z rozbudowanym łańcuchem decyzyjnym. Dobrym przykładem mogą być relacje pomiędzy podmiotami z sektora FMCG. Duże sieci handlowe współpracują z dużą liczbą drobnych dostawców, którym mogą dyktować warunki, na jakich rozliczane są transakcje.
W kontekście przedstawionych czynników zarządzanie przepływami pieniężnymi jest coraz trudniejsze. Zachowanie płynności finansowej w warunkach podwyższonego ryzyka wymaga strategicznego zarządzania ryzykiem. Dla wielu firm może być to nowe wyzwanie, które jednak powinno być kluczowym aspektem kierowania przedsiębiorstwem w czasach kryzysu.
Autor jest Dyrektorem Regionu Atradius Credit Insurance N.V. Oddział w Polsce
|
Pełna treść artykułu dostępna jest w formie e-gazety. Zamów Gazetę PDF  nr 6(86)2009  |
|
