Kapitał na innowacyjne projekty
Kapitał zalążkowy
Nie jest tajemnicą, że podstawową barierą utrudniającą realizację ambitnych projektów bywa brak środków finansowych. Co z tego, że wpadliśmy na świetny pomysł, skoro nie mamy pieniędzy na zapewnienie odpowiedniej skali działalności. Do kogo się udać?Dawid Marciniak
Project Manager w ConQuest Consulting
Wielu przedsiębiorców zna pojęcia Private Equity czy Venture Capital. Niestety, podmioty te najchętniej inwestowałyby w okrzepłe już na rynku spółki. Trudno znaleźć w ich ofercie coś odpowiedniego dla początkujących. Czy musi to oznaczać koniec naszego pomysłu?
Alternatywa dla mikro i małych
Na szczęście istnieją podmioty, które pomogą nam z problemem finansowania na etapie inicjowania działalności, oferując kapitał zalążkowy (seed capital). Zgodnie z definicją portalu investopedia.com – kapitał typu seed obejmuje środki, które są niezbędne do rozpoczęcia działalności. W większości przypadków są to niewielkie sumy, które świeżo upieczony przedsiębiorca może pokryć z własnej kieszeni lub z kieszeni członków rodziny. Jeżeli jednak nasz pomysł jest naprawdę innowacyjny, często wymaga znacznych nakładów początkowych. Nie ma co liczyć na banki – istnieje małe prawdopodobieństwo, że udzielą kredytu na coś, co jeszcze nie istnieje i co nie zarabia. Pozostaje zatem pozyskać kapitał z innego źródła.
O pomoc możemy zwrócić się do różnych instytucji: funduszy kapitału zalążkowego, inkubatorów przedsiębiorczości akademickiej, centrów transferu technologii i innowacji, akceleratorów technologii czy parków naukowo-technologicznych. Organizacje te różnią się zasadami współpracy z pomysłodawcami, dlatego też należy dobrze zapoznać się z ich ofertą, aby znaleźć coś, co będzie spełniało nasze oczekiwania. Dodatkowym problemem jest także bardzo wczesny etap rozwoju tego segmentu polskiego rynku kapitałowego, co znajduje odzwierciedlenie w niewielkiej liczbie podmiotów oferujących kapitał typu seed. Przekłada się to w oczywisty sposób na mniejszą pulę środków finansowych dostępnych dla innowacyjnych projektów. Problem ten został dostrzeżony przez sektor publiczny, dzięki czemu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka zostało utworzone działanie 3.1 – Inicjowanie działalności innowacyjnej. Zgodnie z informacjami dostarczonymi przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, działanie obejmuje wsparcie podmiotów, które będą świadczyły usługę dwuetapowego finansowania projektów innowacyjnych. O dofinansowanie mogą starać się zatem nie sami przedsiębiorcy, ale wcześniej wspomniane instytucje stanowiące źródło kapitału zalążkowego.
Na co możemy liczyć?
Podmioty te dokonują selekcji najlepszych projektów składanych przez potencjalnych przedsiębiorców. Głównym kryterium oceny jest najczęściej skala innowacyjności pomysłu i jego wykonalność techniczna. Po pozytywnej ocenie przez potencjalnego inwestora (czyli spółkę, która otrzymała środki w ramach działania 3.1), ma miejsce pierwszy z dwóch etapów dofinansowania. Etap ten ma na celu pogłębienie analizy i weryfikacji pomysłu oraz jego szans rynkowych. Otrzymujemy szeroki zestaw usług doradczych, m.in. doradztwa patentowego i własności intelektualnej, doradztwa finansowego, strategicznego, inwestycyjnego, podatkowego, prawnego, marketingowego, księgowego, technicznego i badań technicznych oraz rynkowych. Na podstawie wyników tej fazy, możliwe będzie np. określenie optymalnej formy prawnej przyszłego podmiotu, harmonogramu rzeczowo-finansowego przedsięwzięcia, strategii marketingowej, jak też wykonanie analizy ryzyka oraz sporządzenie prognoz finansowych. Wejście kapitałowe (drugi etap dofinansowania) następuje po powołaniu naszej spółki, w sytuacji gdy po czasie preinkubacji zidentyfikowane zostaną wyraźne szanse na komercyjny sukces powstającego przedsiębiorstwa. Kwota dofinansowania wynosi maksymalnie 200 tys. EUR i może zostać wpłacona w całości lub w transzach.
Ile to kosztuje?
Oczywiście nic za darmo. Otrzymaliśmy wsparcie merytoryczne na etapie inkubacji oraz środki na stworzenie biznesu. A co musimy dać w zamian? Przede wszystkim udziały. Korzystając z finansowania w tej formie, musimy liczyć się z koniecznością oddania maksymalnie 49,9 proc. udziałów w naszej nowo powstałej spółce. Będzie to najczęściej tożsame z wprowadzeniem dodatkowego członka do Zarządu spółki (z ramienia inwestora) lub/i powołaniem Rady Nadzorczej. Nasz inwestor może także określić zbiór zasad i standardów ładu korporacyjnego, obejmujący m.in. finansowy pakiet sprawozdawczy, pakiet kontrolingowy i wytyczne w zakresie organizacji wewnętrznej, oraz zobowiązać Zarząd spółki do ich wdrożenia i przestrzegania. Średni czas inwestycji wynosi pięć lat. Po tym czasie nasz inwestor będzie starał się zrealizować swoje zyski – najczęściej poprzez sprzedaż swoich udziałów.
Podsumowanie
Finansując swoje przedsięwzięcie ze środków instytucji oferujących kapitał zalążkowy musimy liczyć się z utratą części kontroli nad spółką. Otrzymujemy w zamian profesjonalne doradztwo i pomoc w określeniu optymalnego kierunku rozwoju przyszłej działalności, a także środki na zrealizowanie naszego pomysłu. Czy przedsiębiorcy zgadzają się na taki układ?
Na szczęście obserwujemy powolny, lecz stały wzrost świadomości przedsiębiorców, czy też ogólniej mówiąc pomysłodawców, odnośnie korzyści, jakie niesie ze sobą współpraca z partnerem finansowym, jakim jest fundusz typu seed. Współpraca z takim funduszem nie oznacza jedynie oddania części kontroli i przyszłych zysków za cenę pozyskania kapitału na rozpoczęcie działalności, ale również dostęp do know-how funduszu i jego specjalistów, zwłaszcza w dziedzinie zarządzania przedsiębiorstwem we wczesnej fazie rozwoju. Ponadto fundusz, prowadząc jednocześnie wiele inwestycji o charakterze innowacyjnym, umożliwia osiągnięcie efektu synergii, co w wielu przypadkach istotnie zwiększa szanse na osiągnięcie sukcesu rynkowego. Podmioty dysponujące środkami z Działania 3.1 PO IG posiadają dodatkowo w ramach preinkubacji środki na minimalizację ryzyka niepowodzenia nowo powstałej spółki, poprzez weryfikację pomysłu innowacyjnego pod kątem zarówno technologicznym, jak i biznesowym – tłumaczy Michał Łukaszewski, prezes Akceleratora Innowacji NOT, spółki dysponującej największymi środkami przydzielonymi w ramach działania 3.1 PO IG.
Model ten zdobywa coraz większą popularność. Przedsiębiorców przekonują korzyści płynące ze współpracy z doświadczonym partnerem. W poszukiwaniu środków na rozpoczęcie działalności, warto zatem rozważyć ofertę instytucji dysponujących kapitałem zalążkowym.
Rysunek 1. Wartość umów podpisanych w ramach działania 3.1 PO IG (mln PLN)
Źródło: www.parp.gov.pl
Źródło:
1. Na liście funduszy kapitału zalążkowego (http://www.inwestycje.pl/katalog/kapital-zalazkowy) znajduje się jedynie 9 pozycji
Alternatywa dla mikro i małych
Na szczęście istnieją podmioty, które pomogą nam z problemem finansowania na etapie inicjowania działalności, oferując kapitał zalążkowy (seed capital). Zgodnie z definicją portalu investopedia.com – kapitał typu seed obejmuje środki, które są niezbędne do rozpoczęcia działalności. W większości przypadków są to niewielkie sumy, które świeżo upieczony przedsiębiorca może pokryć z własnej kieszeni lub z kieszeni członków rodziny. Jeżeli jednak nasz pomysł jest naprawdę innowacyjny, często wymaga znacznych nakładów początkowych. Nie ma co liczyć na banki – istnieje małe prawdopodobieństwo, że udzielą kredytu na coś, co jeszcze nie istnieje i co nie zarabia. Pozostaje zatem pozyskać kapitał z innego źródła.
O pomoc możemy zwrócić się do różnych instytucji: funduszy kapitału zalążkowego, inkubatorów przedsiębiorczości akademickiej, centrów transferu technologii i innowacji, akceleratorów technologii czy parków naukowo-technologicznych. Organizacje te różnią się zasadami współpracy z pomysłodawcami, dlatego też należy dobrze zapoznać się z ich ofertą, aby znaleźć coś, co będzie spełniało nasze oczekiwania. Dodatkowym problemem jest także bardzo wczesny etap rozwoju tego segmentu polskiego rynku kapitałowego, co znajduje odzwierciedlenie w niewielkiej liczbie podmiotów oferujących kapitał typu seed. Przekłada się to w oczywisty sposób na mniejszą pulę środków finansowych dostępnych dla innowacyjnych projektów. Problem ten został dostrzeżony przez sektor publiczny, dzięki czemu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka zostało utworzone działanie 3.1 – Inicjowanie działalności innowacyjnej. Zgodnie z informacjami dostarczonymi przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, działanie obejmuje wsparcie podmiotów, które będą świadczyły usługę dwuetapowego finansowania projektów innowacyjnych. O dofinansowanie mogą starać się zatem nie sami przedsiębiorcy, ale wcześniej wspomniane instytucje stanowiące źródło kapitału zalążkowego.
Na co możemy liczyć?
Podmioty te dokonują selekcji najlepszych projektów składanych przez potencjalnych przedsiębiorców. Głównym kryterium oceny jest najczęściej skala innowacyjności pomysłu i jego wykonalność techniczna. Po pozytywnej ocenie przez potencjalnego inwestora (czyli spółkę, która otrzymała środki w ramach działania 3.1), ma miejsce pierwszy z dwóch etapów dofinansowania. Etap ten ma na celu pogłębienie analizy i weryfikacji pomysłu oraz jego szans rynkowych. Otrzymujemy szeroki zestaw usług doradczych, m.in. doradztwa patentowego i własności intelektualnej, doradztwa finansowego, strategicznego, inwestycyjnego, podatkowego, prawnego, marketingowego, księgowego, technicznego i badań technicznych oraz rynkowych. Na podstawie wyników tej fazy, możliwe będzie np. określenie optymalnej formy prawnej przyszłego podmiotu, harmonogramu rzeczowo-finansowego przedsięwzięcia, strategii marketingowej, jak też wykonanie analizy ryzyka oraz sporządzenie prognoz finansowych. Wejście kapitałowe (drugi etap dofinansowania) następuje po powołaniu naszej spółki, w sytuacji gdy po czasie preinkubacji zidentyfikowane zostaną wyraźne szanse na komercyjny sukces powstającego przedsiębiorstwa. Kwota dofinansowania wynosi maksymalnie 200 tys. EUR i może zostać wpłacona w całości lub w transzach.
Ile to kosztuje?
Oczywiście nic za darmo. Otrzymaliśmy wsparcie merytoryczne na etapie inkubacji oraz środki na stworzenie biznesu. A co musimy dać w zamian? Przede wszystkim udziały. Korzystając z finansowania w tej formie, musimy liczyć się z koniecznością oddania maksymalnie 49,9 proc. udziałów w naszej nowo powstałej spółce. Będzie to najczęściej tożsame z wprowadzeniem dodatkowego członka do Zarządu spółki (z ramienia inwestora) lub/i powołaniem Rady Nadzorczej. Nasz inwestor może także określić zbiór zasad i standardów ładu korporacyjnego, obejmujący m.in. finansowy pakiet sprawozdawczy, pakiet kontrolingowy i wytyczne w zakresie organizacji wewnętrznej, oraz zobowiązać Zarząd spółki do ich wdrożenia i przestrzegania. Średni czas inwestycji wynosi pięć lat. Po tym czasie nasz inwestor będzie starał się zrealizować swoje zyski – najczęściej poprzez sprzedaż swoich udziałów.
Podsumowanie
Finansując swoje przedsięwzięcie ze środków instytucji oferujących kapitał zalążkowy musimy liczyć się z utratą części kontroli nad spółką. Otrzymujemy w zamian profesjonalne doradztwo i pomoc w określeniu optymalnego kierunku rozwoju przyszłej działalności, a także środki na zrealizowanie naszego pomysłu. Czy przedsiębiorcy zgadzają się na taki układ?
Na szczęście obserwujemy powolny, lecz stały wzrost świadomości przedsiębiorców, czy też ogólniej mówiąc pomysłodawców, odnośnie korzyści, jakie niesie ze sobą współpraca z partnerem finansowym, jakim jest fundusz typu seed. Współpraca z takim funduszem nie oznacza jedynie oddania części kontroli i przyszłych zysków za cenę pozyskania kapitału na rozpoczęcie działalności, ale również dostęp do know-how funduszu i jego specjalistów, zwłaszcza w dziedzinie zarządzania przedsiębiorstwem we wczesnej fazie rozwoju. Ponadto fundusz, prowadząc jednocześnie wiele inwestycji o charakterze innowacyjnym, umożliwia osiągnięcie efektu synergii, co w wielu przypadkach istotnie zwiększa szanse na osiągnięcie sukcesu rynkowego. Podmioty dysponujące środkami z Działania 3.1 PO IG posiadają dodatkowo w ramach preinkubacji środki na minimalizację ryzyka niepowodzenia nowo powstałej spółki, poprzez weryfikację pomysłu innowacyjnego pod kątem zarówno technologicznym, jak i biznesowym – tłumaczy Michał Łukaszewski, prezes Akceleratora Innowacji NOT, spółki dysponującej największymi środkami przydzielonymi w ramach działania 3.1 PO IG.
Model ten zdobywa coraz większą popularność. Przedsiębiorców przekonują korzyści płynące ze współpracy z doświadczonym partnerem. W poszukiwaniu środków na rozpoczęcie działalności, warto zatem rozważyć ofertę instytucji dysponujących kapitałem zalążkowym.
Rysunek 1. Wartość umów podpisanych w ramach działania 3.1 PO IG (mln PLN)
Źródło: www.parp.gov.pl
Źródło:
1. Na liście funduszy kapitału zalążkowego (http://www.inwestycje.pl/katalog/kapital-zalazkowy) znajduje się jedynie 9 pozycji
|
nr 2(106)2011  Zobacz więcej na temat: brak środków finansowych | kapitał na innowacyjne projekty | kapitał zalążkowy |
|
