Mali przedsiębiorcy i konsumenci zrównani w prawie upadłościowym
Prawo
Środek ciężkości między zaspokojeniem wierzycieli a oddłużeniem małego przedsiębiorcy został przesunięty. Uprzednio postępowanie upadłościowe zmierzało do zaspokojenia wierzycieli. W efekcie mały przedsiębiorca pozostawał z długami, bez majątku. Co teraz się zmieni?
24 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1802). Na gruncie prawa upadłościowego sytuacja małych przedsiębiorców została zrównana z sytuacją konsumentów.
Przed wejściem nowych przepisów prawo upadłościowe traktowało jednoosobowych przedsiębiorców, co do zasady na równi ze spółkami prawa handlowego. Wraz ze zmianą przepisów wzrosły szanse małych przedsiębiorców tj. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie wpisu w CEiDG, na oddłużenie. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż wejście w życie ustawy zbiegło się z ogłoszeniem stanu epidemii i wprowadzeniem tracz antykryzysowych.
Oddłużenie
Środek ciężkości pomiędzy zaspokojeniem wierzycieli a oddłużeniem małego przedsiębiorcy został przesunięty. Uprzednio postępowanie upadłościowe zmierzało do maksymalnego zaspokojenia wierzycieli. Efekt był taki, że mały przedsiębiorca po zakończeniu postępowania upadłościowego pozostawał nierzadko z długami, bez majątku.Konieczne było podejmowanie dalszych czynności procesowych, aby uzyskać całkowite oddłużenie.
Obecnie postępowanie upadłościowe w stosunku do małego przedsiębiorcy powinno być prowadzone również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.
Mieszkanie i dochody pod ochroną
Największą obawą małych przedsiębiorców była ta o własne mieszkanie, czy dom jednorodzinny, które wchodziły w skład masy upadłości. Do 23 marca 2020 r. dochodziło do likwidacji majątku, w tym nieruchomości faktycznie zamieszkiwanej.
Przepisy, które weszły w życie 24 marca 2020 r., gwarantują małemu przedsiębiorcy wydzielenie określonej sumy dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych z sumy uzyskanej ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.
Znowelizowane przepisy wprowadzają możliwość ochrony części dochodów małego przedsiębiorcy. Zmiany mają zapobiec pozbawieniu małego przedsiębiorcy środków do życia. W przypadku ogłoszenia upadłości małego przedsiębiorcy, który posiada na utrzymaniu inne osoby (np. żonę, dzieci, rodziców), do masy upadłości nie będzie wchodzić ta część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie ustawy, odpowiadać będzie iloczynowi liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego oraz upadłego i 150 proc. kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej.
Sąd sprawujący nadzór nad postępowaniem, będzie mógł również określić jaka pozostała część dochodu upadłego małego przedsiębiorcy nie będzie wchodzić do masy upadłości, biorąc pod uwagę szczególne potrzeby upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu. Sąd uwzględni zatem stan zdrowia, potrzeby mieszkaniowe oraz możliwości ich zaspokojenia.
